Prof. dr hab. Józef Kąś

Rok 1977 – ukończenie studiów magisterskich w Instytucie Filologii Polskiej UJ.   

        Tytuł pracy magisterskiej –  Zapożyczenia leksykalne w gwarze Piekielnika. Promotor – doc. dr hab. B. Dunaj.

   Rozpoczęcie pracy zawodowej w Instytucie Filologii Polskiej UJ. Udział w zespole badawczym, kierowanym przez doc. dra hab. B. Dunaja, badającym język mówiony mieszkańców Krakowa i Nowej Huty. W ramach prac tego zespołu prowadziłem badania terenowe na obrzeżach Krakowa.

Rok 1983 – stopień naukowy doktora nauk humanistycznych.   

    Tytuł pracy doktorskiej -  Wariantywność  fonetyczna  w  mowie  ludności wiejskiej obrzeży  Krakowa. Druk w roku 1988  pod tytułem Wariantywność  fonetyczna  w  mowie  ludności wiejskiej obrzeży  Krakowa.  Promotor – doc. dr hab. B. Dunaj.

 Rok 1995 – stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa polskiego.

Tytuł pracy habilitacyjnej - Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich).

Lata 1996-2006 – funkcja kierownika Studiów Zaocznych w Instytucie Polonistyki UJ.

Lata 2001-2018 – dodatkowa praca w Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Targu.

Rok 2003 – awans na stanowisko profesora nadzwyczajnego.

Rok 2004 – tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.

Rok 2005 – początek 5-letniej pracy na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy na Słowacji. Prowadzący zajęcia i funkcja profesora-gwaranta na filologii polskiej.

      Zakres prowadzonych badań naukowych

Zakres moich zainteresowań naukowych obejmuje dialektologię, socjolingwistykę i etnolingwistykę, leksykologię i leksykografię, kulturę języka i historię języka. W pierwszym okresie (do doktoratu) zainteresowania te koncentrowały się na zjawiskach fonetycznych i socjolingwistyce, zaś w okresie późniejszym na leksykologii i leksykografii. Z tego zakresu najistotniejszymi dla mnie są prace: Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich), Kraków 1994 oraz 3 słowniki: współautorski Słownik współczesnego języka polskiego, pod red. B. Dunaja, Warszawa 1996 oraz autorskie: Słownik gwary orawskiej, Kraków 2003 (wyd. II znacznie poszerzone Kraków 2011) i Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej. Tom I-IX, Bukowina Tatrzańska-Kraków-Nowy Sącz 2015-2019). Ukończenie pracy na tym ostatnim przewiduję w roku 2020 (do wydania pozostały jeszcze 3 tomy).

Udział w popularyzacji wiedzy i kultury

    1.  Współpraca z Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu (od roku 1985 do dziś).

  a. Wykłady gwaroznawcze dla słuchaczy Studium folklorystycznego,

  b. Udział w cyklicznych Kongresach Kultury Regionów (opiekun naukowy paneli, prowadzenie warsztatu leksykograficznego),

 c. Opracowanie gwar 19 grup małopolskich grup etnograficznych w ramach projektu etnoZAGRODA (www.etnozagroda.pl),

 d. Opracowywanie  kwestionariuszy dialektologicznych w ramach projektu  „Nowa Akcja Zbierania Folkloru”.

      2. Udział w innych przedsięwzięciach popularyzujących wiedzę i kulturę

a. Udział w cotygodniowej audycji „Gwarzmy gwarą”, nadawanej przez Polskie Radio Kraków-Małopolska, poświęconej polszczyźnie regionalnej, a przede wszystkim kulturze i słownictwu gwarowemu (lata 2001-2002),

b. Współpraca z prof. dr hab. H. Karaś  w ramach prowadzonego przez Nią portalu internetowego http://www.gwarypolskie.uw.edu.pl/

c. Współpraca z regionalnymi ośrodkami kultury, w tym też z lokalnymi twórcami w: Kościelisku, Szczurowej, Wieliczce, Bukowinie Tatrzańskiej, Jabłonce Orawskiej, Zubrzycy Górnej, Nowym Targu, Łącku, Piwnicznej-Zdroju,

d. Udział w jury (coroczny) Wojewódzkiego Przeglądu Młodych Recytatorów  i Gawędziarzy im. Andrzeja Skupnia-Florka w Białym Dunajcu,

e. Udział w międzynarodowych warsztatach dialektologicznych, połączonych z konferencjami naukowymi,  organizowanych przez prof. B. Falińską we współpracy z instytucjami regionalnymi, m.in. w Rudce, Warszawie, Augustowie, Suwałkach, Białymstoku, Łomży, Sokółce,

f.   Wykłady dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Nowym Targu i Zakopanem,

g. Opracowanie ustandaryzowanej ortografii podhalańskiej na potrzeby wydawnictwa Róźnie tô na tym Bôzým świecie. Bukôwiańskie godki, pod red. K. Kudłaciaka, Bukowina Tatrzańska 2012.

h. Udział (z prelekcjami) w regionalnych imprezach „Przednówek” w Kościelisku.

Nagrody, odznaczenia

Rok 2004 – Złoty Krzyż Zasługi

Rok 2004 – nagroda indywidualna, przyznana przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za książkę „Słownik gwary orawskiej”

Rok 2011 – Medal Złoty za Długoletnią Służbę

Rok 2015 – brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Rok 2015 – medal „Polonia Minor”, przyznany przez Samorząd Województwa Małopolskiego.

Rok 2017 – Medal Komisji Edukacji Narodowej

Kilkakrotnie – nagroda indywidualna Rektora UJ (w tym I stopnia w roku 2017).

 Publikacje